Op vrijdag 19 februari speelt het Steven Kamperman trio met twee bijzondere gasten in de Doelen. Met het NeOropa-project geeft het ensemble een middeleeuwse twist aan hedendaagse muziek. Of was het nu juist andersom? 

Wereld-, volks- en jazzmuziek. Rietblazer Steven Kamperman houdt van cross-overs. Met zijn NeOropa-project wil hij oude Europese muziek vermengen met moderne muziekstijlen. ‘Maar niet met de klassieke beschaafde muziek zoals wij die vooral kennen’ vertelt Kamperman vanuit zijn woonplaats in Utrecht. ‘Laten we die hele klassieke muziektraditie nou eens helemaal overslaan. Juist klaagzangen en dansmuziek uit de middeleeuwen, daar ben ik in geïnteresseerd.’

Michel Godard
Kamperman – die veel experimenteerde met Turkse volksmuziek en klanken uit het Midden-Oosten –  wilde wel eens weten hoe het zat met de Europese roots. Op een festival ontmoette hij de franse tubaïst Michel Godard. ‘Hij bleek de aanleiding van het project, en direct ook de oplossing. Godard speelt veel oude muziek én is een begenadigd improvisator. Precies wat ik zocht. Ik wilde kijken wat hij kon brengen en wat ik van hem kon leren.’ Dus stuurde Kamperman hem een cd op van zijn trio. ‘Hij was erg enthousiast. En daar ben ik blij om’ lacht Kampermann. ‘Hij is echt een fenomeen en ongelooflijk virtuoos in het spelen van ritmische patronen.’

Michel Godard speelt ook serpent, de voorloper van de tuba. ‘Dat maakt het extra bijzonder’ zegt Kamperman. ‘Het is een waanzinnig instrument, een soort slangvormige mega-blokfluit met een tubamondstuk. Het ding heeft een weemoedige zachte, lyrische klank.’

Neo Europa
Maar Kampermans hang naar oude Europese klanken mocht in geen geval leiden tot ‘middeleeuwse clichés’. NeOropa, wat volgens Kamperman zelf ‘een behoorlijk kromme samentrekking van Neo en Europa’ is, moet juist gaan over het heden. Nieuwe jazz uit de oude wereld, zoals er in de ondertitel van het programma staat te lezen. ‘We maken weliswaar een grote stap terug in de tijd, want je hebt wel handvaten nodig. Maar bij het schrijven van de stukken ben ik regelmatig ook uitgegaan van het nu, terwijl het logisch is om te beginnen met die middeleeuwse thematiek en elementen. Ik heb het juist omgedraaid.’

Eén van die handvaten is de Estampie, een dansbaar muzikaal middeleeuws genre met sterke melodische lijnen. ‘Ik wilde een moderne Estampie schrijven en ontdekte dat ik juist niet moest uitgaan van de melodie, maar van de vorm. Dat maakte me even los van alle beperkingen. Opeens had ik het te pakken en was het programma zo geschreven.’

Geen retro dus
Evenwichtskunst noemt Kamperman het. ‘NeoOropa is geen retroproject’ zegt hij. ‘Ik wilde echt iets nieuws maken.’ Via via kwam hij in contact met mensen die gespecialiseerd zijn in middeleeuwse muziek. ‘En dan kom je op heel inspirerende dingen, zoals die Estempie. Het leuke is dat er in de middeleeuwen hele spannende dingen gebeurde in die ogenschijnlijk eenvoudige volksmuziek. Maffe ritmische verschuivingen, drones die altijd maar doorklinken. Het geeft mij een soort oergevoel.’