Programmeur Frank van Berkel bezocht vorige week het Winter Jazz Fest in New York. Daar speelde ook de Amerikaanse pianist Craig Taborn, die Van Berkel al eerder boekte voor een optreden bij Jazz International Rotterdam in de Doelen op vrijdag 5 februari. ‘Craig Taborn creëert klanklandschappen van het hoogste niveau.’
Voor wie hem niet kent: Craig Taborn (1970) is een Amerikaanse pianist, organist en componist. Zijn solowerk heeft veel weg van hedendaags gecomponeerde muziek, maar Taborn is geen klassiek geschoolde muzikant. Hij speelde voornamelijk progressieve rock en fusion voordat hij echt geïnteresseerd raakte in de jazzmuziek. Als puber begon hij piano te spelen en beroerde ook de Moog. Zijn eigenzinnige experimenten met elektronica zijn nog steeds terug te horen in zijn fijnzinnige pianospel. Inspiratie putte Taborn uit de muziek van Sun Ra en free jazz pianist en dichter Cecil Taylor. Terwijl hij nog studeerde, toerde hij al met jazzgrootheid James Carter, met wie hij ook talloze platen opnam.
Craig Taborn in The New School Tishman Auditorium in New York
‘Een paar keer hoorde ik hem live spelen’ vertelt Van Berkel in zijn kantoor in Rotterdam. ‘Hij was natuurlijk lange tijd de pianist van James Carter, althans, daar ken ik ‘m van. Er is één specifieke plaat van Carter waarop hij meespeelt en echt opvalt. Ik ben de titel even kwijt. Hoe dan ook, toen ik dat hoorde dacht ik ‘wauw, wie is dit?’
Van Berkel reisde vorige week af naar het New Yorkse Winter Jazz Fest om eens flink te proeven van de muziek van voornamelijk Amerikaanse jazzmusici. Hij woonde daar twee optredens van Craig Taborn bij. Een soloconcert in The New School Tishman Auditorium en een optreden met het trio van drummer Ches Smith. ‘Dat trio was geweldig’ zegt Van Berkel. ‘Maar Taborn als solo-artiest vond ik beter passen in de intieme sfeer van de Flipse Zaal, waar we een brede programmering bieden op het gebeid van jazz en aanverwante muziek. Eigenlijk zou je ook als liefhebber van hedendaags gecomponeerde muziek naar Taborn moeten komen. Het is echt bijzonder.’
Een typische ECM-artiest vindt Van Berkel Taborn niet, maar ‘hoort wel thuis op het label, waar moderne klassieke muziek en jazz gemengd worden.’ Van Berkel: ‘Op die platen hoor je vaak prachtige klanklandschappen, soms heel erg uitgekleed met weinig noten, dan weer jazzy of folky. De bekendste ECM-artiest is Keith Jarrett. Hij heeft met The Köln Concert een beroemd solopianowerk geïmproviseerd. Taborn is veel abstracter, minder zoet en creëert een hele eigen klankwereld, die voor mij compleet nieuw is. Nooit eerder gehoord en moeilijk met een andere pianist te vergelijken. Hij refereert minder aan herkenbare harmonieën en ritmes, maar zoekt nieuwe wegen op en improviseert op basis van vastgelegde structuren en riffs. Dat levert een spanningsveld op, dat vooral live in een intieme zaal als de Flipse heel goed tot zijn recht komt. Je zit er bovenop!’
In 2011 bracht Craig Taborn zijn eerste solo-album uit onder het label van ECM. Sindsdien behoort de pianist tot ‘de absolute elite van jazzpianisten’, aldus de Volkskrant. De pianist is misschien te horen op meer dan honderd albums als sideman en als bandleider ‘maar zijn solowerk is minstens zo bijzonder’ zegt Van Berkel. ‘Abstract en minimalistisch, maar niets helemaal uitgeschreven. Hij permitteert zichzelf veel vrijheden, en dan hoor je de jazz opeens weer voorbij komen. Mooi.’
