Na het frevo-project RIFF, waarmee op het Dunya festival in 2009 werd gespeeld, keert het Nederlands/Surinaamse ensemble De Nazaten terug naar Brazilië voor RIFF 2. Speciale gast is de Braziliaanse accordeonist en componist Toninho Ferragutti.
Door opnames van de in 2006 overleden legendarische accordeonist Sivuca ontdekten De Nazaten de Braziliaanse accordeonmuziek.
Klaas Hekman (bas- en sopraansax, piccolo en compositie): ‘Heel bijzonder en eigen wat artiesten als Sivuca en Hermeto Pascoal doen met dat uit Europa geïmporteerde instrument. Het is een mix van gekkigheid, avontuur, ritme en virtuositeit. Dat gaat van Bach naar Tico-Tico of van hoge naar lage culturen waarbij Braziliaanse ritmes natuurlijk belangrijke rollen spelen.’
De tradities van zijn grote voorgangers leven voort bij de jongere, uit São Paulo afkomstige Toninho Ferragutti die zijn Braziliaanse wortels vermengt met vooral jazzinvloeden. Naast solo-werk en een eigen trio, werkt Ferragutti onder andere regelmatig samen met de Amerikaanse componist en big bandleider Maria Schneider.
De Nazaten (voorheen De Nazaten van Prins Hendrik) zijn beïnvloed door de wijze waarop Nederlandse koloniale militaire mars- en fanfare muziek ooit werd opgepikt door de Surinamers en vermengd met swingende kaseko en calypso ritmes. Bastaardmuziek noemen oprichters Hekman en Keimpe de Jong (tenor- en sopraansax en compositie) dit liefdevol. Maar De Nazaten zijn geen puristen en spelen even gemakkelijk klezmer-melodieën, Bollywood-thema’s en Turkse soefi-muziek. Jazz speelt daarbij een overkoepelende rol.
Niet vreemd dat de groep zich ook thuisvoelt in Brazilië en de kolkende frevo-dansmuziek. Deze, van oorsprong carnavalsmuziek uit het Noordoosten van Brazilië is gebaseerd op de militaire kopermuziek uit het Braziliaanse koloniale verleden. Het wordt gekenmerkt door een snel en opzwepend ritme terwijl de blazers elkaar in hoog tempo afwisselen op een vraag-antwoord wijze. In de eerste RIFF speelden De Nazaten samen met de Braziliaanse frevo-grootheid, musicus en orkestleider Spok Frevo.
Hekman: ‘Het woord frevo is een verbastering van het werkwoord ferver wat koken betekend. Het verhaal gaat dat de militairen onder hun warme helmen ongeveer het kookpunt bereikten tijdens het spelen. Het heeft zich in de loop der jaren omhoog gewerkt tot snelle, bebop-achtige muziek. Wij zijn, net als bij de kaseko, meer geïnteresseerd in de straatkant ervan.’ Hun gekruide mengsel van frevo en kaseko werd door het ensemble gedoopt tot ‘Freseko Broki’ of een brug tussen frevo en kaseko.
Voor het RIFF 2 schreven Hekman, De Jong en Gibson een aantal nieuwe stukken. Daarnaast speelt
Ferragutti solo. Hekman: ‘De frevo is voor ons niet meer dan een uitgangspunt. We zijn op een eigen manier aan de gang gegaan met de muziek en de ritmes. Dat levert uiteindelijk vooral een typisch Nazaten-ding op.’
© Mark Ritsema, Jazz International Rotterdam 2010
